Nie tak dawno temu porucznik generalny Wiktor Posnir, szef departamentu operacyjnego rosyjskiego Sztabu Generalnego, powiedział dziennikarzom, że głównym celem stworzenia amerykańskiego systemu obrony przeciwrakietowej jest znaczne zneutralizowanie strategicznego potencjału nuklearnego Rosji i niemal całkowite wyeliminowanie zagrożenia rakietami chińskimi. I to jest dalekie od pierwszego ostrego oświadczenia rosyjskich wysokich rangą urzędników na ten temat, niewiele amerykańskich działań wywołuje takie rozdrażnienie w Moskwie.
Rosyjscy wojskowi i dyplomaci wielokrotnie stwierdzali, że rozmieszczenie amerykańskiego globalnego systemu obrony przeciwrakietowej doprowadzi do braku równowagi w delikatnej równowadze między państwami atomowymi, które powstały podczas zimnej wojny.
Amerykanie z kolei twierdzą, że globalna tarcza antyrakietowa nie jest skierowana przeciwko Rosji, jej celem jest ochrona "cywilizowanego" świata przed państwami zbójeckimi, takimi jak Iran i Korea Północna. Jednocześnie na nowych rosyjskich granicach trwa budowa nowych elementów systemu - w Polsce, Czechach i Rumunii.
Opinie ekspertów na temat obrony przeciwrakietowej w ogóle, a zwłaszcza amerykańskiego systemu obrony przeciwrakietowej są zupełnie inne: niektórzy postrzegają akcje amerykańskie jako realne zagrożenie dla strategicznych interesów Rosji, podczas gdy inne mówią o nieskuteczności amerykańskiej obrony antyrakietowej przed rosyjskim strategicznym arsenałem.
Gdzie jest prawda? Czym jest amerykański system rakietowy? Na czym polega i jak działa? Czy istnieje tarcza antyrakietowa Rosji? I dlaczego system czysto defensywny wywołuje tak niejednoznaczną reakcję ze strony rosyjskich przywódców - jaki jest haczyk?
Historia PRO
Obrona przeciwrakietowa to cała gama środków mających na celu ochronę przed uderzeniami rakietowymi niektórych obiektów lub terytoriów. Każdy system obrony przeciwrakietowej obejmuje nie tylko systemy, które bezpośrednio niszczą pociski, ale także kompleksy (radary i satelity), które zapewniają wykrywanie pocisków, a także potężne komputery.
W zbiorowej świadomości system obrony przeciwrakietowej jest zwykle kojarzony z przeciwdziałaniem zagrożeniu nuklearnemu, które niesie rakiety balistyczne z głowicą nuklearną, ale nie jest to do końca prawdą. W rzeczywistości obrona przeciwrakietowa jest szerszym pojęciem, tarcza antyrakietowa to jakikolwiek rodzaj obrony przed pociskami wroga. Może również obejmować aktywną obronę pojazdów opancerzonych przed ATGM i RPG oraz bronią do obrony powietrznej, zdolną do niszczenia taktycznych rakiet balistycznych i rejsowych wroga. Byłoby więc bardziej prawdopo dobnie podzielić wszystkie systemy obrony przeciwrakietowej na taktyczne i strategiczne, a także wyodrębnić systemy samoobrony przeciwko rakietom jako oddzielnej grupie.
Broń rakietowa była po raz pierwszy używana masowo podczas II wojny światowej. Pojawiły się pierwsze pociski przeciwpancerne, MLRS, niemiecki V-1 i V-2, zabijające ludzi w Londynie i Antwerpii. Po wojnie rozwój pocisków ruszył w przyspieszonym tempie. Można powiedzieć, że użycie pocisków radykalnie zmieniło sposób prowadzenia operacji bojowych. Co więcej, bardzo szybko pociski stały się głównym środkiem dostarczania broni jądrowej i stały się ważnym narzędziem strategicznym.
Doceniając doświadczenie użycia hitlerowskich rakiet V-1 i V-2, ZSRR i USA, niemal natychmiast po zakończeniu II wojny światowej, rozpoczęto tworzenie systemów, które mogłyby skutecznie poradzić sobie z nowym zagrożeniem.
W 1946 r. Lotnictwo amerykańskie rozpoczęło opracowywanie pierwszego systemu obrony przeciwrakietowej, który składał się z dwóch rodzajów systemów przeciwrakietowych: MX-794 Wizard i MX-795 Thumper. Nad ich tworzeniem pracowała firma General Electric. System ten został opracowany jako środek walki z pociskami balistycznymi wroga, jego antypociski powinny być wyposażone w głowicę nuklearną.
Program ten nigdy nie został wdrożony, ale pozwolił Amerykanom uzyskać znaczne praktyczne doświadczenie w tworzeniu systemów antyrakietowych. Projekt ten nie miał rzeczywistego celu, ponieważ w tym czasie nie istniały międzykontynentalne pociski balistyczne i nic nie zagrażało terytorium Stanów Zjednoczonych.
ICBM pojawiły się dopiero pod koniec lat 50., a wtedy rozwój systemu obrony przeciwrakietowej stał się pilną potrzebą.
W Stanach Zjednoczonych w 1958 roku opracowano i przyjęto system rakiet przeciwlotniczych Nike-Hercules MIM-14, który można było wykorzystać przeciwko wrogim głowicom nuklearnym. Ich klęska nastąpiła również kosztem głowicy jądrowej pocisku przeciwrakietowego, ponieważ ten system obrony powietrznej nie był zbyt precyzyjny. Należy zauważyć, że przechwycenie celu lecącego z dużą prędkością na wysokości dziesiątek kilometrów jest bardzo trudnym zadaniem, nawet na obecnym poziomie rozwoju technologii. W latach sześćdziesiątych można go było rozwiązać jedynie za pomocą broni jądrowej.
Dalszym rozwojem systemu Nike-Hercules MIM-14 był kompleks Nike Zeus LIM-49A, którego testowanie rozpoczęto w 1962 roku. Anty pociski Zeus zostały również wyposażone w głowicę nuklearną, mogły trafić w cele na wysokości do 160 km. Przeprowadzono udane testy kompleksu (oczywiście bez eksplozji nuklearnych), ale skuteczność takiej obrony przeciwrakietowej wciąż stanowiła bardzo duże pytanie.
Faktem jest, że w tamtych latach arsenały jądrowe ZSRR i USA rosły w niewyobrażalnym tempie, a żadna obrona przeciwrakietowa nie mogła ochronić przed armadą pocisków balistycznych wystrzelonych na drugą półkulę. Co więcej, w latach sześćdziesiątych rakiety nuklearne nauczyły się wyrzucać liczne fałszywe cele, które były niezwykle trudne do odróżnienia od prawdziwych głowic. Jednak głównym problemem była niedoskonałość samych antypocisków, a także systemów wykrywania celów. Wdrożenie programu Nike Zeus powinno kosztować amerykańskiego podatnika 10 miliardów dolarów - gigantyczną kwotę w tym czasie, a to nie gwarantowało wystarczającej ochrony przed sowieckimi ICBM. W rezultacie projekt został porzucony.
Pod koniec lat 60. Amerykanie uruchomili kolejny program obrony przeciwrakietowej o nazwie Safeguard - "Precaution" (pierwotnie nazywany Sentinel - "All-Time").
Ten system obrony przeciwrakietowej miał chronić obszary rozmieszczenia amerykańskich ICBM bazy kopalni, aw przypadku wojny zapewnić możliwość wystrzelenia pocisku rakietowego.
Ochronę uzbrojono w dwa rodzaje rakiet przeciwlotniczych: ciężki Spartan i lekki Sprint. Anty-pociski "Spartańskie" miały promień 740 km i miały zniszczyć głowice nuklearne wroga jeszcze w kosmosie. Zadaniem lżejszych pocisków "Sprint" było "wykończyć" te głowice, które mogły przejść przez "Spartan". W kosmosie głowice miały zostać zniszczone przy użyciu strumieni twardego promieniowania neutronowego, które były bardziej wydajne niż wybuchy jądrowe megaton.
Na początku lat 70. Amerykanie rozpoczęli praktyczną realizację projektu Safeguard, ale zbudowali tylko jeden kompleks tego systemu.
W 1972 r. Podpisano między ZSRR i USA jeden z najważniejszych dokumentów kontroli broni jądrowej - Traktat o ograniczeniu przeciwpancernościowych systemów rakietowych. Nawet dziś, niemal pięćdziesiąt lat później, jest to jeden z kamieni węgielnych światowego systemu bezpieczeństwa nuklearnego na świecie.
Zgodnie z tym dokumentem oba państwa mogły rozmieścić nie więcej niż dwa systemy obrony przeciwrakietowej, maksymalna amunicja każdego z nich nie powinna przekraczać 100 systemów antyrakietowych. Później (w 1974 r.) Liczba systemów została zredukowana do jednej jednostki. Stany Zjednoczone objęły obszar ochronny ICBM w Północnej Dakocie systemem ochrony, a ZSRR postanowił chronić stolicę państwa, Moskwę, przed strajkiem rakietowym.
Dlaczego ten traktat jest tak ważny dla równowagi między największymi państwami atomowymi? Faktem jest, że od połowy lat 60. stało się jasne, że konflikt nuklearny na dużą skalę między ZSRR a USA doprowadzi do całkowitego zniszczenia obu krajów, dlatego broń nuklearna stała się swego rodzaju środkiem odstraszającym. Po wystosowaniu dostatecznie silnego systemu obrony przeciwrakietowej, każdy z przeciwników może być kuszony, by uderzyć pierwszy i schować się za "otvetką" za pomocą antypocisków. Odmowa obrony własnego terytorium przed nieuchronną zagładą nuklearną gwarantowała niezwykle ostrożną postawę kierownictwa państw sygnatariuszy wobec "czerwonego" przycisku. Z tego samego powodu obecne rozmieszczenie obrony przeciwrakietowej NATO wywołuje takie obawy na Kremlu.
Nawiasem mówiąc, Amerykanie nie wdrożyli systemu ABM Safeguard. W latach siedemdziesiątych pojawiły się w nich balistyczne rakiety morskie Trident, więc przywódcy wojskowi USA uznali, że bardziej odpowiednie jest inwestowanie w nowe okręty podwodne i SLBM niż budowa bardzo kosztownego systemu obrony przeciwrakietowej. Rosyjskie jednostki nadal chronią niebo Moskwy (na przykład 9. dywizja obrony przeciwrakietowej w Sofrino).
Kolejnym etapem rozwoju amerykańskiego systemu obrony przeciwrakietowej był program SDI ("Inicjatywa Obrony Strategicznej") zainicjowany przez czterdziestego prezydenta Stanów Zjednoczonych Ronalda Reagana.
Był to bardzo duży projekt nowego amerykańskiego systemu obrony przeciwrakietowej, który był absolutnie niezgodny z Traktatem z 1972 roku. Program PIO przewidywał stworzenie potężnego, warstwowego systemu obrony przeciwrakietowej z elementami kosmicznymi, który miał objąć całe terytorium Stanów Zjednoczonych.
Oprócz antypocisków program ten przewidywał użycie broni opartej na innych zasadach fizycznych: lasery, broń elektromagnetyczna i kinetyczna, karabinki.
Ten projekt nigdy nie został wdrożony. Zanim jego twórcy napotkali liczne problemy techniczne, z których wiele nie zostało rozwiązanych dzisiaj. Jednak rozwój programu SDI został później wykorzystany do stworzenia amerykańskiej krajowej obrony przeciwrakietowej, której rozmieszczenie trwa do dnia dzisiejszego.
Bezpośrednio po zakończeniu drugiej wojny światowej w ZSRR rozpoczęto tworzenie ochrony przed bronią rakietową. Już w 1945 roku specjaliści z Akademii Żukowski rozpoczęli prace nad projektem Anti-Fau.
Pierwszym praktycznym postępem w dziedzinie obrony przeciwrakietowej w ZSRR był "System A", którego prace zostały przeprowadzone pod koniec lat 50-tych. Przeprowadzono serię testów kompleksu (niektóre z nich zakończyły się powodzeniem), ale z powodu niskiej wydajności system "A" nigdy nie został oddany do użytku.
Na początku lat sześćdziesiątych rozpoczął się rozwój systemu obrony przeciwrakietowej w celu ochrony moskiewskiego okręgu przemysłowego, nazwano go A-35. Od tego momentu aż do rozpadu ZSRR Moskwa była zawsze pokryta potężną tarczą antyrakietową.
Rozwój A-35 został opóźniony, ten system obrony przeciwrakietowej został wprowadzony do służby bojowej dopiero we wrześniu 1971 roku. W 1978 r. Został ulepszony do modyfikacji A-35M, która pozostawała w użyciu do 1990 r. Kompleks radarowy "Danube-3U" był w stanie gotowości aż do początku dwóch tysięcy lat. W 1990 roku system A-35M ABM został zastąpiony przez Amur A-135. A-135 został wyposażony w dwa typy antypocisków z głowicą nuklearną i zasięgiem 350 i 80 km.
Aby zastąpić system A-135 powinien przyjść najnowszy system obrony przeciwrakietowej A-235 "Samolet-M", jest teraz na etapie testowania. Będzie również uzbrojony w dwa rodzaje pocisków przeciwrakietowych o maksymalnym zasięgu 1 tys. Km (według innych źródeł - 1,5 tys. Km).
Oprócz wyżej wymienionych systemów, w ZSRR, w różnym czasie, prowadzone były również prace nad innymi projektami obrony przed pociskami strategicznymi. Możemy wspomnieć o Cheleomey tarczy antyrakietowej "Taran", która miała chronić cały obszar kraju przed amerykańskimi ICBM. Ten projekt zaproponował zainstalowanie kilku potężnych radarów na dalekiej północy, które kontrolowałyby najbardziej możliwe trajektorie amerykańskich ICBM - przez biegun północny. Miał niszczyć pociski wroga przy pomocy najpotężniejszych ładunków termojądrowych (10 megaton) zainstalowanych na pociskach przeciwrakietowych.
Projekt ten został zamknięty w połowie lat 60. z tego samego powodu co amerykański Nike Zeus - pociski sowieckie i amerykańskie pocisków rakietowych i nuklearnych rozrosły się w niesamowitym tempie, a żadna obrona przeciwrakietowa nie mogła obronić się przed masowym atakiem.
Kolejnym obiecującym sowieckim systemem obrony przeciwrakietowej, który nigdy nie został oddany do użytku, był kompleks C-225. Projekt ten został opracowany na początku lat 60., później jeden z pocisków przeciwrakietowych C-225 znalazł zastosowanie jako część kompleksu A-135.
Amerykański system obrony przeciwrakietowej
Obecnie świat wdrożył lub rozwija kilka systemów obrony przeciwrakietowej (Izrael, Indie, Japonia, Unia Europejska), ale wszystkie mają mały lub średni zakres działań. Tylko dwa kraje na świecie mają strategiczny system obrony przeciwrakietowej - Stany Zjednoczone i Rosję. Zanim przejdziemy do opisu amerykańskiego systemu obrony rakietowej, należy powiedzieć kilka słów o ogólnych zasadach działania takich kompleksów.
Międzykontynentalne pociski balistyczne (lub ich jednostki bojowe) mogą zostać zestrzelone w różnych częściach ich trajektorii: początkowej, środkowej lub końcowej. Klęska rakiety podczas startu (przechwycenie fazy Boost) wygląda jak najłatwiejsze zadanie. Natychmiast po uruchomieniu ICBM jest łatwy do śledzenia: ma niską prędkość, nie jest objęty fałszywymi celami ani zakłóceniami. Jeden strzał może zniszczyć wszystkie głowice zainstalowane na ICBM.
Jednak przechwycenie na początkowym etapie trajektorii rakiety ma również poważne trudności, które prawie całkowicie wyrównują wyżej wspomniane zalety. Z reguły obszary rozmieszczenia pocisków strategicznych znajdują się głęboko na terytorium wroga i niezawodnie chronione przez systemy obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej. Dlatego podejście do nich w wymaganej odległości jest prawie niemożliwe. Ponadto początkowy etap lotu rakiety (przyspieszenia) wynosi tylko jedną lub dwie minuty, podczas których konieczne jest nie tylko wykrycie go, ale także wysłanie przechwytywacza, aby go zniszczyć. To bardzo trudne.
Jednak przechwytywanie ICBM na początkowym etapie wygląda bardzo obiecująco, dlatego prace nad środkami niszczenia strategicznych pocisków podczas przyspieszania trwają. Kosmiczne systemy laserowe wyglądają najbardziej obiecująco, ale nie ma jeszcze operacyjnych kompleksów takiej broni.
Pociski mogą również zostać przechwycone w środkowym odcinku ich trajektorii (punkt przecięcia w połowie), kiedy głowice już oddzieliły się od ICBM i kontynuowały ucieczkę w przestrzeń kosmiczną przez bezwładność. Przechwycenie w środkowym odcinku lotu ma również zalety i wady. Główną zaletą niszczenia głowic w przestrzeni kosmicznej jest duży odstęp czasu, jaki posiada system obrony przeciwrakietowej (według niektórych źródeł do 40 minut), ale samo przechwycenie wiąże się z wieloma złożonymi problemami technicznymi. Po pierwsze, głowice mają stosunkowo mały rozmiar, specjalną powłokę antyradarową i nie emitują niczego w kosmos, więc są bardzo trudne do wykrycia. Po drugie, w celu uczynienia operacji obrony przeciwrakietowej jeszcze trudniejszym, każdy ICBM, z wyjątkiem samych głowic, przenosi dużą liczbę fałszywych celów, nieodróżnialnych od rzeczywistych na ekranach radarowych. Po trzecie: pociski przeciwrakietowe zdolne do niszczenia głowic na orbicie kosmicznej są bardzo drogie.
Głowice mogą zostać przechwycone po wejściu w atmosferę (przechwycenie fazy terminalu) lub innymi słowy na ostatnim etapie lotu. Ma również swoje zalety i wady. Główne zalety to: umiejętność rozmieszczenia systemu obrony przeciwrakietowej na swoim terytorium, względna łatwość śledzenia celów, niski koszt pocisków przechwytujących. Faktem jest, że po wejściu do atmosfery eliminowane są lżejsze fałszywe cele, co pozwala na bardziej pewną identyfikację prawdziwych głowic.
Jednak przechwycenie na ostatnim etapie trajektorii głowic i istotnych wad. Głównym jest bardzo ograniczony czas, jaki system obrony przeciwrakietowej ma - około kilkudziesięciu sekund. Zniszczenie głowic na ostatnim etapie ich lotu jest w istocie ostatnią linią obrony przeciwrakietowej.
W 1992 r. Prezydent USA George W. Bush zainicjował program ochrony Stanów Zjednoczonych przed ograniczonym uderzeniem nuklearnym - tak powstał niestrategiczny projekt obrony przeciwrakietowej (NMD).
Rozwój krajowego systemu obrony antyrakietowej rozpoczął się w Stanach Zjednoczonych w 1999 roku, po tym jak prezydent Bill Clinton podpisał odpowiednią ustawę. Celem programu było stworzenie takiego systemu obrony przeciwrakietowej, który byłby w stanie chronić całe terytorium USA przed ICBM. W tym samym roku Amerykanie przeprowadzili pierwszy test w ramach tego projektu: rakieta Minuteman została przechwycona nad Pacyfikiem.
W 2001 r. Następny właściciel Białego Domu, George W. Bush, ogłosił, że system obrony przeciwrakietowej będzie chronił nie tylko Amerykę, ale także jej głównych sojuszników, z których pierwszym był Zjednoczone Królestwo. W 2002 r., Po Szczycie NATO w Pradze, rozpoczął się rozwój wojskowo-ekonomicznego uzasadnienia dla stworzenia systemu obrony przeciwrakietowej dla sojuszu Północnoatlantyckiego. Ostateczna decyzja w sprawie utworzenia europejskiej tarczy antyrakietowej została podjęta na szczycie NATO w Lizbonie, który odbył się pod koniec 2010 r.
Неоднократно подчеркивалось, что целью программы является защиты от стран-изгоев вроде Ирана и КНДР, и она не направлена против России. Позже к программе присоединился ряд восточноевропейских стран, в том числе Польша, Чехия, Румыния.
В настоящее время противоракетная оборона НАТО - это сложный комплекс, состоящий из множества компонентов, в состав которого входят спутниковые системы отслеживания запусков баллистических ракет, наземные и морские комплексы обнаружения ракетных пусков (РЛС), а также несколько систем поражения ракет на разных этапах их траектории: GBMD, Aegis ("Иджис"), THAAD и Patriot.
GBMD (Ground-Based Midcourse Defense) - это наземный комплекс, предназначенный для перехвата межконтинентальных баллистических ракет на среднем участке их траектории. В его состав входит РЛС раннего предупреждения, который отслеживает запуск МБР и их траекторию, а также противоракеты шахтного базирования. Дальность их действия составляет от 2 до 5 тыс. км. Для перехвата боевых блоков МБР GBMD использует кинетические боевые части. Следует отметить, что на нынешний момент GBMD является единственным полностью развернутым комплексом американской стратегической ПРО.
Кинетическая боевая часть для ракеты выбрана не случайно. Дело в том, что для перехвата сотен боеголовок противника необходимо массированное применение противоракет, срабатывание хотя бы одного ядерного заряда на пути боевых блоков создает мощнейший электромагнитный импульс и гарантировано ослепляет радары ПРО. Однако с другой стороны, кинетическая БЧ требует гораздо большей точности наведения, что само по себе представляет очень сложную техническую задачу. А с учетом оснащения современных баллистических ракет боевыми частями, которые могут менять свою траекторию, эффективность перехватчиков еще более уменьшается.
Пока система GBMD может "похвастать" 50% точных попаданий - и то во время учений. Считается, что этот комплекс ПРО может эффективно работать только против моноблочных МБР.
В настоящее время противоракеты GBMD развернуты на Аляске и в Калифорнии. Возможно, будет создан еще один район дислоцирования системы на Атлантическом побережье США.
Aegis ("Иджис"). Обычно, когда говорят об американской противоракетной обороне, то имеют в виду именно систему Aegis. Еще в начале 90-х годов в США родилась идея использовать для нужд противоракетной обороны корабельную БИУС Aegis, а для перехвата баллистических ракет средней и малой дальности приспособить отличную зенитную ракету "Стандарт", которая запускалась из стандартного контейнера Mk-41.
Вообще, размещение элементов системы ПРО на боевых кораблях вполне разумно и логично. В этом случае противоракетная оборона становится мобильной, получает возможность действовать максимально близко от районов дислокации МБР противника, и соответственно, сбивать вражеские ракеты не только на средних, но и на начальных этапах их полета. Кроме того, основным направлением полета российских ракет является район Северного Ледовитого океана, где разместить шахтные установки противоракет попросту негде.
В качестве морской платформы для системы "Иджис" были выбраны эсминцы класса "Арли Берк", на которых уже была установлена БИУС Aegis. Развертывание системы началось в середине нулевых годов, одной из основных проблем этого проекта стало доведение зенитной ракеты "Стандарт СМ-2" до стандартов ПРО. Ей добавили еще одну ступень (разгонный блок), которая позволила "Стандарту" залетать в ближний космос и уничтожать боевые блоки ракет средней и малой дальности, но для перехвата российских МБР этого было явно мало.
В конце концов конструкторам удалось разместить в противоракете больше топлива и значительно улучшить головку самонаведения. Однако по мнению экспертов, даже самые продвинутые модификации противоракеты SM-3 не смогут перехватить новейшие маневрирующие боевые блоки российских МБР - для этого у них банально не хватит топлива. Но провести перехват обычной (неманеврирующей) боеголовки этим противоракетам вполне по силам.
В 2011 году система ПРО Aegis была развернута на 24 кораблях, в том числе на пяти крейсерах класса "Тикондерога" и на девятнадцати эсминцах класса "Арли Берк". Всего же в планах американских военных до 2041 года оснастить системой "Иджис" 84 корабля ВМС США. На ее базе этой системы разработана наземная система Aegis Ashore, которая уже размещена в Румынии и до 2018 года будет размещена в Польше.
THAAD (Terminal High-Altitude Area Defense). Данный элемент американской системы ПРО следует отнести ко второму эшелону национальной противоракетной обороны США. Это мобильный комплекс, который изначально разрабатывался для борьбы с ракетами средней и малой дальности, он не может перехватывать цели в космическом пространстве. Боевая часть ракет комплекса THAAD является кинетической.
Часть комплексов THAAD размещены на материковой части США, что можно объяснить только способностью данной системы бороться не только против баллистических ракет средней и малой дальности, но и перехватывать МБР. Действительно, эта система ПРО может уничтожать боевые блоки стратегических ракет на конечном участке их траектории, причем делает это довольно эффективно. В 2013 году были проведены учения национальной американской противоракетной обороны, в которых принимали участие системы Aegis, GBMD и THAAD. Последняя показала наибольшую эффективность, сбив 10 целей из десяти возможных.
Из минусов THAAD можно отметить ее высокую цену: одна ракета-перехватчик стоит 30 млн долларов.
PAC-3 Patriot. "Пэтриот" - это противоракетная система тактического уровня, предназначенная для прикрытия войсковых группировок. Дебют этого комплекса состоялся во время первой американской войны в Персидском заливе. Несмотря на широкую пиар-кампанию этой системы, эффективность комплекса была признана не слишком удовлетворительной. Поэтому в середине 90-х появилась более продвинутая версия "Пэтриота" - PAC-3.
Этот комплекс может перехватывать как баллистические цели, так и выполнять задачи противовоздушной обороны. Наиболее близким отечественным аналогом PAC-3 Patriot являются ЗРС С-300 и С-400.
Важнейшим элементом американской системы ПРО является спутниковая группировка SBIRS, предназначенная для обнаружения пусков баллистических ракет и отслеживания их траекторий. Развертывание системы началось в 2006 году, оно должно быть завершено до 2018 года. Ее полный состав будет состоять из десяти спутников, шести геостационарных и четырех на высоких эллиптических орбитах.
Угрожает ли американская система ПРО России?
Сможет ли система противоракетной обороны защитить США от массированного ядерного удара со стороны России? Однозначный ответ - нет. Эффективность американской ПРО оценивается экспертами по-разному, однако обеспечить гарантированное уничтожение всех боеголовок, запущенных с территории России, она точно не сможет.
Наземная система GBMD обладает недостаточной точностью, да и развернуто подобных комплексов пока только два. Корабельная система ПРО "Иджис" может быть довольно эффективна против МБР на разгонном (начальном) этапе их полета, но перехватывать ракеты, стартующие из глубины российской территории, она не сможет. Если говорить о перехвате боевых блоков на среднем участке полета (за пределами атмосферы), то противоракетам SM-3 будет очень сложно бороться с маневрирующими боеголовками последнего поколения. Хотя устаревшие (неманевренные) блоки вполне смогут быть поражены ими.
Отечественные критики американской системы Aegis забывают один очень важный аспект: самым смертоносным элементом российской ядерной триады являются МБР, размещенные на атомных подводных лодках. Корабль ПРО вполне может нести дежурство в районе пуска ракет с атомных подлодок и уничтожать их сразу после старта.
Поражение боеголовок на маршевом участке полета (после их отделения от ракеты) - очень сложная задача, ее можно сравнить с попыткой попасть пулей в другую пулю, летящую ей навстречу.
В настоящее время (и в обозримом будущем) американская ПРО сможет защитить территорию США лишь от небольшого количества баллистических ракет (не более двадцати), что все-таки является весьма серьезным достижением, учитывая стремительное распространение ракетных и ядерных технологий в мире.
