WADA to międzynarodowa organizacja zapewniająca kontrolę antydopingową dla sportowców. Jego głównym zadaniem jest tworzenie warunków dla najbardziej uczciwych i przejrzystych konkursów. WADA ma swój własny kodeks, zestaw reguł i możliwości, dzięki czemu może nie tylko przeprowadzać testy dopingowe u każdego sportowca, ale także decydować o losie tych, którzy go nie mijają.
WADA, co to jest, jak to się nazywa, co jest potrzebne
W badaniu WADA rozszyfrowanie jego skrótu wskazuje na główną działalność - globalną agencję antydopingową działającą na poziomie międzynarodowym. Organizacja ta angażuje się w walkę z dopingiem w wydarzeniach sportowych. WADA działa zgodnie ze Światowym Kodeksem Antydopingowym, regulującym działania i środki, które można wykorzystać do kontrolowania i karania sportowców.
Agencja na poziomie legislacyjnym ma prawo wykonywać następujące zadania:
- stworzyć listę zakazanych narkotyków;
- do finansowania i kontroli laboratoriów do badania dopingowego (na żądanie WADA odmawia się akredytacji);
- prowadzić prewencyjne i informacyjne rozmowy ze sportowcami, trenerami, lekarzami o tym, jak działa program antydopingowy i jakie mogą być konsekwencje jego naruszenia;
- zgłaszać federacjom sportowym informacje o naruszeniu kontroli antydopingowej w przypadku odkrycia takiego faktu;
- wymagać usunięcia poszczególnych zawodników lub całych zespołów z zawodów.
Z pomocą WADA opracowuje się regulacje i standardy, które powinny być przestrzegane przez profesjonalnych sportowców. Są one wymienione na oficjalnej stronie internetowej struktury. Organizacja może akredytować inne krajowe firmy antydopingowe, które pomogą w identyfikacji naruszeń. Agencja ma własną bazę danych, która zawiera informacje o sportowcach, którzy przeszli kontrolę antydopingową i wyniki swoich analiz.
Każdy profesjonalny sportowiec ma pytanie, kiedy wymyśli WADA, co to jest. Organizacja ta ma prawo do aktualizacji i zmiany listy zabronionych substancji. Procedurę tę przeprowadza się przy pomocy krajowych agencji, do których wysyłany jest wniosek w sprawie zakazu określonego leku, po czym argumenty są zbierane na korzyść inicjatywy lub przeciwko niej.
Każdy sportowiec, który chce wziąć udział w międzynarodowych zawodach, musi potwierdzić, że nie akceptuje zabronionych substancji. Aby to zrobić, co 3 miesiące, sportowiec musi przesłać do WADA wniosek o informacje na temat jego codziennej rutyny, lokalizacji i czasu wolnego w danym okresie. Każdego dnia pracownicy agencji mogą testować testy, gdy sportowiec tego nie oczekuje. Taki system został stworzony, aby konkurenci nie mogli przygotować się do testu.
WADA nie może samodzielnie usuwać sportowców. Dane dotyczące naruszeń przekazywane są federacji sportowej, gdzie podejmowana jest decyzja o ukaraniu. Jeżeli takie działania nie mają miejsca, agencja ma prawo złożyć skargę do wyższych władz.
Tło historyczne
WADA istnieje od 1999 roku. Organizacja została utworzona w Lozannie (Szwajcaria) w celu zwalczania stosowania dopingu w międzynarodowych konkursach. Inicjatywa utworzenia agencji została opracowana przy wsparciu Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego. Podstawą do stworzenia takiej struktury był skandal, który miał miejsce po wyścigu kolarskim w Tour de France w 1998 roku, w którym aktywnie używano różnych substancji stymulujących.
Początkowo zakładano, że WADA będzie sprawować kontrolę antydopingową na 27. Igrzyskach Olimpijskich w Sydney, które odbyły się w 2000 roku. Jednak z biegiem czasu, z powodu dużej liczby naruszeń, prawa i obowiązki agencji stały się szersze.
W czasie istnienia organizacji prezydencję sprawowały trzy osoby:
- Dick Pound (Kanada);
- John Fahey (Australia);
- Craig Ridy (UK).
Zgodnie z kodeksem WADA ta sama osoba nie może być odpowiedzialna za organizację przez więcej niż trzy kolejne kadencje. Czas trwania jednej kadencji prezydenckiej wynosi 3 lata.
W 2001 r. Zdecydowano, że siedziba WADA zostanie przeniesiona do Montrealu w Kanadzie, gdzie obecnie znajduje się pod przewodnictwem Craiga Reedy'ego.
Organizacja WADA w naszych czasach
Głównym organem zarządzającym WADA jest Rada Fundatorów, która obejmuje 38 członków wybieranych co trzy lata. Liczba warunków, w których dana osoba może zajmować pozycję członka w agencji, nie jest ograniczona.
Zgodnie z przepisami, MKOl, który finansuje 50% kosztów WADA, ma prawo wyznaczyć 18 członków, z których czterech musi być sportowcami. 18 członków wybieranych jest przez agencje rządowe innych krajów. Rada założycieli i rząd mogą wspólnie wyznaczyć czterech członków WADA.
W chwili obecnej organizacja obejmuje przedstawicieli z pięciu regionów świata:
- Europa Zachodnia;
- Europa Wschodnia;
- Stany Zjednoczone;
- Kanada;
- Turcja
Od 2015 r. Przedstawiciele Rosji nie są częścią WADA. Mimo to, kwota wkładów z Federacji Rosyjskiej wzrosła o 100 tysięcy dolarów od 2013 do 2017 roku. Całkowity budżet organizacji na ten okres również wzrósł z 28 do 31 milionów dolarów. Prawie 80% wszystkich datków pochodzi ze Stanów Zjednoczonych i Europy. Pozostały wolumen pochodzi z innych regionów. Najniższy udział mają kraje afrykańskie - ich stosunek do całkowitej kwoty wynosi tylko 0,5%.
WADA ma cztery przedstawicielstwa zlokalizowane w:
- Tokio;
- Cape Town;
- Monreale;
- Montevideo.
Biura regionalne utrzymują kontakt ze sportowcami, laboratoriami, federacjami sportowymi, a także aktywnie pomagają w kontroli antydopingowej.
Aktualne wymagania dotyczące dopingu i nielegalnych narkotyków
Doping - suplementy i leki stosowane przez sportowców w celu zwiększenia ich zdolności fizycznych. Akceptacja substancji stymulujących nie tylko obniża wartość wyników zawodów sportowych, ale także szkodzi zdrowiu.
Obecnie lista zabronionych leków WADA to ponad sto przedmiotów. Zgodnie ze zaktualizowanymi standardami 2018 lista substancji, które nie powinny być używane przez sportowców, składa się z:
- czynniki biologiczne;
- hormony peptydowe, czynniki wzrostu, podobne substancje i mimetyki;
- agoniści beta-2;
- hormony i modulatory metaboliczne;
- diuretyki i środki maskujące;
- używki;
- leki;
- kanabinoidy;
- glukokortykoidy;
- beta-blokery.
Niektórych substancji nie wolno używać wyłącznie podczas zawodów. Ta lista zawiera środki przeciwbólowe. Nie stymulują one poprawy wyników fizycznych, ale zwiększają ryzyko poważnych obrażeń.
Ponadto, zgodnie z porządkiem WADA, sportowcy nie mogą wykonywać całego szeregu czynności przewidzianych w paragrafie "Metody zabronione". Obejmuje wszelkie zmiany we krwi i jej składnikach, manipulacje chemiczne i fizyczne, a także doping genowy.
Od początku 2018 r., Meldonium, Lisdexamphetamine (lekarstwo w leczeniu zaburzeń koncentracji uwagi), leki psychotropowe, nicomorfina i arimistan zostały oficjalnie włączone do wykazu substancji zabronionych.
Znane skandale
W trakcie swojego istnienia WADA wykorzystała tysiące sportowców do przyjmowania nielegalnych narkotyków. Jednak w niektórych przypadkach naruszenia kontroli antydopingowej były tak poważne, że przekształciły się w międzynarodowe skandale:
- Igrzyska Olimpijskie w Salt Lake City. W 2002 r., 30 minut przed rozpoczęciem zawodów, rosyjski biathlonista i narciarz Larisa Lazutina z Moskwy zostali zawieszeni pod zwiększoną hemoglobiną we krwi bez możliwości wymiany. Sytuacja zmieniła się w skandal i zażalenia w kierunku WADA, ponieważ wyniki tych analiz nie mogą być przyczyną takiej decyzji. W rezultacie kontrole przeciwko rosyjskim sportowcom nasiliły się, a Lazutina i inni sportowcy nie znaleźli śladów użycia zabronionych narkotyków;
- Hakowanie bazy danych WADA przez hakerów. Pod koniec 2016 r. Międzynarodowa agencja antydopingowa została poddana cyberatakowi, w wyniku którego skandaliczne informacje wyciekły do Internetu. Według danych uzyskanych przez hakerów Fancy Bear, kierownictwo WADA zezwoliło na przyjmowanie zakazanych substancji wielu słynnym amerykańskim sportowcom, w tym czterokrotnej mistrzyni olimpijskiej, Syrenie Williams. Opublikowane informacje doprowadziły do globalnego oburzenia, ale agencja antydopingowa stwierdziła, że istnieją przekonujące powody do rozwiązania problemu narkotyków, więc takie działania nie stanowią naruszenia. Natychmiast po tym wiele zachodnich mediów zaczęło rozpowszechniać informacje, że atak hakerów na WADA został przeprowadzony przy pomocy rosyjskiego rządu, ale nie znaleziono dowodów na to;
- Zimowe Igrzyska Olimpijskie w Pkhenchkhane. W 2016 roku amerykańskie media opublikowały oświadczenie Grigorija Rodczenkowa, byłego szefa moskiewskiego laboratorium antydopingowego, zgodnie z którym rosyjskie Ministerstwo Sportu aktywnie promowało stosowanie dopingu przez rosyjskich sportowców na Igrzyskach Olimpijskich 2014 w Soczi. Później MKOl postanowił usunąć 47 zawodników z Rosji z udziału w Igrzyskach Olimpijskich w Pkhenchkhane w 2018 roku, a także wprowadził zakaz używania rosyjskich symboli. Po zawodach informator WADA odrzucił większość zeznań na rozprawie, a MKOl zaproponował przywrócenie praw rosyjskiej agencji antydopingowej. Postępowanie w tej sytuacji trwa.
Top 5 przestępców dopingujących
Najnowsze statystyki otwarte WADA z naruszeniami kontroli antydopingowej zostały opublikowane w maju 2018 r. I zawierały dane za 2016 r. Zgodnie z liczbą nieudanych testów w rankingu krajów łamiących prawo znalazły się następujące kraje:
- Włochy;
- Francja;
- Stany Zjednoczone;
- Austria;
- Belgia
Rosja zajmuje dopiero szóste miejsce, które dzieli z Indiami. W Chinach, Brazylii i Korei Południowej odnotowano również dużą liczbę naruszeń.
Odszyfrowanie statystyk pozwala zrozumieć, jak niedokładne jest to, ponieważ WADA nie reguluje liczby kontroli. Nie istnieje również prawo, które mogłoby równomiernie rozpowszechniać je we wszystkich krajach. Chiny stały się liderem testów antydopingowych WADA - ich liczba przekroczyła 13 tysięcy. Na drugim miejscu znajduje się Rosja, gdzie liczba kontroli wyniosła 12 000. W tym samym czasie na Ukrainie pobrano tylko dwie próbki antydopingowe.
W związku z tym pozostaje niejasne, w jakim systemie międzynarodowa organizacja WADA przypisuje kontrole i dlaczego ich liczba jest rozdzielana tak nierównomiernie. Mimo to agencja wniosła wielki wkład w stworzenie warunków do uczciwych konkursów.
