Obecnie jednym z głównych paradygmatów zachodniej cywilizacji jest uznanie ludzkiego życia za najwyższą wartość. Ale takie humanistyczne idee wchodzą w konflikt z potrzebą walki i szkolenia dla nich żołnierzy. Śmierć własnych żołnierzy nie tylko nie jest zgodna z abstrakcyjnymi wartościami, ale jest również bardzo słabo odbierana przez wyborców, których zdaniem współczesni politycy słuchają z wyczuciem.
Nowoczesne armie zachodnie robią wszystko, co możliwe, aby zmniejszyć liczbę strat. Bojownicy wyposażeni są w najnowocześniejszy sprzęt, komunikację, kamizelki kuloodporne. Stany Zjednoczone i ich sojusznicy przeprowadzają operacje naziemne tylko w skrajnych przypadkach, próbując ograniczyć się do ataków rakietowych lub bombowych z powietrza. Jednak najczęściej nie można wygrać wojny bez operacji naziemnej.
Najbardziej obiecującym rozwiązaniem tego problemu jest zastąpienie żołnierzy na polu bitwy robotami. Aktywne zmiany w tym kierunku są prowadzone w wielu krajach, ale USA nadal są liderami. Już dziś zautomatyzowane systemy bojowe są szeroko stosowane w Afganistanie i Iraku. Broń śmiercionośna nie jest im tak bardzo ufana, ale roboty już z sukcesem zneutralizowały miny, przeprowadziły rozpoznanie i obserwację.
W 2007 roku roboty po raz pierwszy uczestniczyły w prawdziwej bitwie w Iraku. Test nie był zbyt udany, ale armia amerykańska nie porzuciła pomysłu nazywania "terminatorów" ich siłami zbrojnymi. Prace w tym kierunku trwają w Rosji, ale nie tak aktywnie, jak na Zachodzie.
Ogólnie można jednak powiedzieć, że wykorzystanie automatycznych systemów na polu walki jest jednym z najbardziej obiecujących obszarów rozwoju spraw wojskowych. Wciąż nie jesteśmy zbyt dobrzy w robieniu asystentów mechanicznych, ale wielu ekspertów uważa, że w następnej dekadzie ludzkość spodziewa się przełomu w tej dziedzinie. Niestety, najprawdopodobniej nowe technologie będą jednymi z pierwszych, które zostaną użyte do wojny i zniszczenia.
Rodzaje współczesnych robotów wojskowych
Nowoczesne naziemne roboty wojskowe można podzielić na następujące grupy:
- rekonesans;
- inżynieria;
- walka;
- z tyłu.
Należy zauważyć, że dla wielu automatycznych urządzeń separacja ta jest nieco arbitralna. Są to zunifikowane platformy, na których w zależności od potrzeb instalowane są określone moduły. Tak więc robot saperów może łatwo przekształcić się w robota bojowego.
Właściwie roboty wojskowe można podzielić na trzy duże grupy:
- płuca;
- średni;
- ciężki.
Robot wojskowy składa się ze zdalnie sterowanego pojazdu i zdalnego sterowania, z którego jest sterowany. Mechanizmy robotyczne różnią się stopniem autonomii, mogą w mniejszym lub większym stopniu podążać za zagnieżdżonym programem i bez ciągłej interwencji człowieka. Już dziś istnieją dziesiątki rodzajów czysto wojskowych robotów, wyróżniających się rozmiarem, kształtem ciała, podwoziem i obecnością różnych manipulatorów.
Na wzmiankę o robotach wojskowych, pierwsze co przychodzi mi na myśl to antropomorficzne roboty terminujące z filmów science fiction. Mają własną inteligencję i mogą działać autonomicznie. Jednak, chociaż ten obraz nie jest prawdziwy. Podobne automatyczne systemy już istnieją (chociaż sztuczna inteligencja nie jest jeszcze omawiana), ale ich koszt jest ogromny. Dlatego dzisiejsze roboty wojskowe to platformy zautomatyzowane lub zdalnie sterowane.
Oprócz faktu, że nowoczesne roboty z Androidem są bardzo drogie, na polu bitwy nie ma prawie żadnych zadań, które wykonałyby lepiej niż profesjonalny żołnierz. Stworzenie prawdziwego żołnierza robota, który posiadałby inteligencję w takim czy innym stopniu, wiąże się z rozwiązywaniem całego szeregu zadań w dziedzinie cybernetyki, teorii systemów sterowania, opracowywania nowych materiałów i źródeł energii.
Roboty wywiadowcze
Zautomatyzowane systemy były od dawna wykorzystywane do gromadzenia informacji wywiadowczych, wyszukiwania celów i wyznaczania celu oraz monitorowania sytuacji. Do takich celów wykorzystywane są zarówno bezzałogowe statki powietrzne, jak i roboty naziemne. Jednym z najmniejszych robotów rozpoznawczych używanych obecnie przez armię amerykańską w Afganistanie jest Recon Scout. Ma masę 1,3 kg i długość 200 mm, wyposażony w konwencjonalną kamerę termowizyjną. Ten robot może być rzucony za przeszkodami, ale może poruszać się tylko na względnie płaskiej powierzchni.
Kolejnym przedstawicielem grupy robotów rozpoznawczych jest First Look 110. Waży 2,5 kg, ma gąsienice i jest sterowany z konsoli umieszczonej u operatora na nadgarstku. Robot jest wyposażony w cztery kamery i może pokonywać niewielkie przeszkody. Można na nim zainstalować inne czujniki: kamery termowizyjne, wskaźniki skażenia biologicznego, chemicznego i promieniowania.
Innym zdalnie sterowanym pojazdem aktywnie wykorzystywanym w armii USA do misji rozpoznawczych jest Dragon Runner. Ten robot jest również wyposażony w śledzone podwozie, jest przeznaczony do pierwszej linii walki. Dragon Runner jest noszony w plecaku, możesz go rzucić przez dowolne przeszkody.
Najbardziej masywnym amerykańskim robotem wojskowym (wydano ponad 3 tysiące sztuk) jest TALON, opracowany przez Foster-Millera. Ten samochód bardzo lubi amerykańskich żołnierzy, był bardzo skuteczny w Afganistanie. Ten robot jest idealny nie tylko do rozpoznania, ale także do rozbrajających urządzeń wybuchowych. To właśnie TALON aktywnie wykorzystywał do rozpoznawania jaskiń, w których ukrywali się Talibowie, z powodu tego robota 50 tysięcy rozbrojonych ładunków wybuchowych. Wojsko amerykańskie postanowiło nawet dać broń TALON "manipulatorom". Powstała modyfikacja robota, na której można było zainstalować karabin maszynowy, karabin snajperski lub ATGW. Wystrzeliwuje robota z dokładnością snajperską.
Nawiasem mówiąc, Amerykanie zauważyli ciekawe zjawisko: bojownicy są silnie przywiązani do robotów, traktują ich jak towarzyszy lub zwierzęta domowe.
Jak widać, granica między różnymi grupami robotów wojskowych jest często dość cienka: zautomatyzowany system może przeprowadzać rozpoznanie, wykrywać miny i bezpośrednio uczestniczyć w działaniach wojennych.
Roboty inżynieryjne
Jest to kolejna szeroka grupa mechanizmów, które zazwyczaj są zdalnie sterowane. Roboty inżynieryjne są wykorzystywane do usuwania min i min lądowych, tworzenia przejść na polach minowych, podnoszenia ciężarów i usuwania gruzu.
Ważnym trendem w rozwoju takich maszyn był wzrost ich masy, co umożliwiło przyciągnięcie zdalnie sterowanych maszyn do poważniejszej pracy. W Stanach Zjednoczonych wszystkie maszyny inżynieryjne są zdalnie sterowane.
Typowym przykładem takiej techniki jest maszyna inżynieryjna MV-4 (lub M160). Jego masa wynosi 5,32 tony, ma gąsienicowe podwozie i służy do utylizacji amunicji i min na głębokości 320 mm. Możesz kontrolować MV-4 z odległości dwóch kilometrów, co sprawia, że praca saperów jest całkowicie bezpieczna.
Jeszcze cięższą maszyną inżynierską ze zdalnym sterowaniem jest ABV (Assault Breacher Vehicle), który w swojej masie i zbroi jest porównywalny do amerykańskiego OBS Abrams. ABV jest wyposażona w włoki kopalniane i ładunki rozminowujące, może również zasadzić zasłony dymne. Teraz w Stanach Zjednoczonych pracuje się nad w pełni autonomiczną modyfikacją maszyny.
Istnieje ogromna liczba małych robotów saperskich, które są aktywnie wykorzystywane nie tylko przez wojsko, ale także przez policję i służby specjalne. Stali się znani i często widzimy ich w telewizji. W rzeczy samej, po co ryzykować ludzi, jeśli możesz wysłać w celu zbadania podejrzanego obiektu robota za pomocą kamery i manipulatora?
Jednym z najbardziej znanych robotów do oczyszczania min jest MarkV-A1, stworzony przez amerykańską firmę Northrop Grumman Corporation. Ma zainstalowane kilka kamer wideo, a także działo wodne do niszczenia bomb. Obecnie MarkV-A1 jest używany przez jednostki specjalne Stanów Zjednoczonych, Izraela i Kanady.
Walka z robotami
Oczywiście największym zainteresowaniem wśród publicznych robotów bojowych. Jednak ta grupa naziemnych automatów nie jest jeszcze bardzo rozwinięta. Współczesna bitwa jest bardzo skomplikowana, krótkotrwała, a decyzje muszą być podejmowane natychmiast, szybko zmieniając swoją pozycję. Wszystko to w nowoczesnych zautomatyzowanych systemach wciąż nie jest zbyt dobre. Antropomorficzne roboty bojowe są raczej technicznymi egzotykami, nad którymi pracują w laboratoriach. Większość dzisiejszych robotów bojowych ma podwozie kołowe lub gąsienicowe, które są sterowane za pomocą kabla lub sygnału radiowego.
Jednym z najbardziej znanych autonomicznych systemów bojowych jest bezzałogowy statek izraelski, który służy do obsługi patroli, ochrony i eskortowania colonów, a także do przeprowadzania rozpoznania. Samochód powstaje na podwoziu wózka, ma dobrą prędkość i przepustowość, można na nim zainstalować broń. Guardium zostało przyjęte przez Izraelskie Siły Obronne w 2009 roku.
Najbardziej masywnym i bardzo rozpoznawalnym bojowym robotem jest wspomniany wcześniej TALON, a właściwie robot SWORDS stworzony na bazie tej platformy, zdolny do noszenia karabinu snajperskiego, granatnika i karabinu maszynowego. Koszt jednej jednostki wynosi 230 tysięcy dolarów, ale producent obiecuje obniżyć cenę o prawie połowę (do 150 tysięcy dolarów) po rozpoczęciu masowej produkcji.
Kolejnym robotem, który może strzelać do wroga, jest Warrior, stworzony przez amerykańską firmę iRobot. Możesz zamontować karabin maszynowy 7,62 mm, automatyczną strzelbę, systemy przeciwpancerne i inną broń. Wojownik może być używany jako saper, może nosić rannych z pola bitwy.
W 2010 roku Northrop Grumman wprowadził kolejny samodzielny program - robot bojowy CAMEL. Klientem była amerykańska agencja Advanced Study DAPRA. Jest to płaska platforma na torze kołowym, która oprócz broni może pomieścić 550 kg ładunku. Gumowe gąsienice można nosić na kołach, co znacznie zwiększa możliwości cross-country CAMEL. Robot może towarzyszyć jednostkom bojowym i poruszać się autonomicznie, kierując się sygnałami GPS.
Innym obiecującym amerykańskim robotem jest Crusher ("zgniatacz" lub "niszczyciel"). To samochód kołowy o masie 6,5 tony. Jego cechą jest wysoki krzyż i zdolność pokonywania istotnych przeszkód. Kruszarka jest wyposażona w kilka kamer wideo, dalmierz laserowy, kamerę termowizyjną, można na niej instalować różne rodzaje broni.
Największym dziś robotem bojowym jest Black Knight, opracowany przez BAE Systems (USA). Ten gąsienicowy pojazd ma masę 9,5 tony, uzbrojony w 30-mm automatyczne działo i sparowany z nim karabin maszynowy. Robot jest wyposażony w kamery telewizyjne, kamery termowizyjne, radar, system nawigacji satelitarnej. Kontrole Czarnego Rycerza wykonywane są ze specjalnego dowodzenia lub z Bradley BMP.
Tylne roboty
Odrębną grupę stanowią roboty przeznaczone do transportu towarów, w tym w zakresie działań wojennych. Takie systemy muszą towarzyszyć wojownikom i transportować część swojej amunicji, ciężkiej broni i innych towarów. Niemal wszystkie takie roboty mogą wykonywać dodatkowe funkcje: rozpoznanie lub ewakuację rannych.
Przykładami takich urządzeń są SMSS, R-Gator i TRAKKAR. Osobno warto wspomnieć o amerykańskim robocie portierowym BigDog, który porusza się na czterech kończynach i teoretycznie może przejść tam, gdzie pojazd kołowy nie jest w stanie się poruszać. Ale ten rozwój jest nadal eksperymentalny.
A co z nami?
Rosja ma dobry początek w tym kierunku, choć w systemach komunikacji i kontroli istnieje pewne opóźnienie. Ośrodkami robotyki domowej są OJSC "Zakłady radiowe Iżewsk", MSTU. Bauman, NITI "Postęp" (Iżewsk).
W fabryce radiowej w Iżewsku stworzono uniwersalną platformę robotyczną IRA, która w zależności od konfiguracji może pełnić różne funkcje. Ten robot jest mały, ale ma bardzo imponujący arsenał: dwa granatniki, dwa pociski Bumblebee, pistolet maszynowy Pecheneg lub Kord. MRK można zdalnie sterować w odległości 500 metrów. Robot jest wyposażony w kamerę wideo, mikrofon, system oświetleniowy.
Kompleks ten został pierwotnie zaprojektowany dla części strategicznych sił rakietowych w celu ochrony wyrzutni ICBM.
Podobnie jak większość współczesnych robotów bojowych, ISC są uniwersalną platformą, na której można zainstalować dodatkowy sprzęt i broń.
Kolejnym rosyjskim automatycznym systemem walki jest Platforma-M. Został opracowany na NITI Progress i po raz pierwszy został zaprezentowany publicznie w 2018 roku. Platforma może służyć do rozpoznania (są kamery wideo, kamera termowizyjna, stacja radarowa, dalmierz), patrolowanie terenu, wsparcie dla jednostek szturmowych. Platforma-M może być uzbrojona w automatyczny granatnik, karabin maszynowy, systemy przeciwpancerne. Masa maszyny wynosi 800 kg, a ładowność 300 kg. Możesz kontrolować "Platformę" w odległości do 5 km.
Jest informacja, że maszyna ta jest używana przez wojska rosyjskie w Syrii.
Najcięższym rosyjskim robotycznym systemem walki jest Uran. Waga tej maszyny osiąga osiem ton. Na podstawie "Uranus" stworzył maszynę wsparcia ogniowego, włoków kopalnianych i wozu strażackiego. "Uranus" wielokrotnie brał udział w różnych ćwiczeniach.
W 2018 r. Rosoboroneksport ogłosił rozpoczęcie promocji rosyjskiego automatycznego kompleksu Uran-9 na światowym rynku broni.
O perspektywach robotów wojskowych
Robotyka zwraca szczególną uwagę na całym świecie. W ciągu ostatnich kilku lat Pentagon przeznaczył 4 miliardy dolarów na rozwój robotów wojskowych. Jednak sektor cywilny nadal wyznacza priorytety w tym kierunku. W chwili obecnej nie można jeszcze powiedzieć, że robotyka ma silny wpływ na sferę obrony i bezpieczeństwa narodowego. Jednak rzeczy mogą się bardzo szybko zmienić.
Rozwój systemów zautomatyzowanych znajduje się w czołówce rozwoju nauki i technologii. Aby stworzyć naprawdę skutecznego robota bojowego, musisz rozwiązać wiele najbardziej złożonych problemów technicznych. Jest to rozwój całkowicie nowych źródeł energii, potężnych i kompaktowych oraz tworzenie zaawansowanych czujników i zapewnienie bardziej niezawodnej komunikacji.
Obecnie roboty używane przez ludzi (w tym wojsko) przypominają zabawki sterowane radiowo bardziej niż mechanizmy opisane przez Asimova i innych mistrzów fikcji.
