Na początku XVI wieku Francja, a następnie inne kraje europejskie, zostały zmiecione przez "gorączkę pojedynkową", która szalała na kontynencie przez ponad trzy stulecia. W ciągu zaledwie kilkudziesięciu lat rządów króla Francji Henryka IV pojedynek doprowadził do śmierci około dziesięciu tysięcy osób, z których większość należała do szlachty. Główną bronią pojedynków w tamtych czasach był miecz.
Miecz. Samo słowo owiane jest romantyczną aurą. Mówiąc tak, jakbyś był przewożony na wąskie ulice Paryża lub Sewilli w świecie aroganckich i porywczych hidalgo i muszkieterów, tak umiejętnie opisanych w genialnych książkach Dumasa i Artura Peresa-Reverte. Bez wątpienia miecz jest najbardziej "szlachetną" bronią, obrońcą szlachetnego honoru i najbardziej lojalnym przyjacielem Bretera.
Uważa się, że miecz pojawił się około połowy XV wieku w Hiszpanii. Bardzo szybko stała się popularna nie tylko w wojsku, ale także jako cywilna broń szlachty lub po prostu zamożnych ludzi. Z biegiem czasu miecz stał się nieodzownym atrybutem każdego człowieka z klasy szlachetnej, a szermierka mieczy stała się ulubioną grą szlachty. Nic dziwnego, że w różnych krajach europejskich (w tym w Rosji) istniał zwyczaj tzw. Kary cywilnej, w której miecz został złamany przez głowę skazańca.
To właśnie miecz w ogromnym stopniu przyczynił się do rozwoju szermierki. Ponieważ pojedynek z mieczami był powszechny, ludzie od najmłodszych lat nauczyli się posługiwać tą bronią. Lekcje szermierki były powszechne, podejmowali je mężczyźni w każdym wieku. W Europie istniała nawet bardzo specyficzna instytucja - zbrojne bractwa. Te stowarzyszenia profesjonalnych szermierzy mieli rozległą sieć oddziałów, doświadczonych instruktorów i specjalny system egzaminacyjny.
Dzisiaj szermierka z mieczami jest sportem olimpijskim, choć trzeba przyznać, że sportowa walka mieczami bardzo różni się od walk szermierczych z przeszłości. To samo można powiedzieć o projekcie sportowego miecza, który ma niewiele wspólnego z ostrzami muszkieterów.
Rapier jest uważany za dalszy rozwój miecza. Przetłumaczone z hiszpańskiego, espada ropera dosłownie oznacza "miecz do ubrania", czyli broń noszoną w cywilnym kolorze. Innymi słowy, rapier był bronią wyłącznie cywilną, zaprojektowaną głównie na ciąg. Tak lekka wersja miecza. W Rosji folia jest często nazywana bronią z fasetowanym ostrzem, przeznaczonym do treningu walk. Jednak główna różnica między mieczem a rapierem polega na tym, że ten ostatni nigdy nie był bronią wojskową.
Trzeba powiedzieć, że w tej kwestii jest wiele zamieszania. W źródłach historycznych tę samą broń można nazwać zarówno mieczem, jak i rapierem. Podobna sytuacja występuje także w literaturze popularnej (na przykład w Trzech muszkieterach). Oczywiście najczęstszą opinią jest to, że miecz jest bronią, która może porąbać wroga, a rapier tylko wstrzykiwać. Ale, prawdopodobnie, współcześni nie posunęli się zbyt daleko w takich subtelnościach, dlatego początkowo nazwy te były synonimami, które następnie doprowadziły do zauważalnego zamieszania.
Opis
Miecz jest ostrzem przebijającym lub przeszywającym mieczem z wąskim, prostym obosiecznym ostrzem jednoostrzowym lub fasetowanym i skomplikowanym strażnikiem. Średnio długość ostrza wynosiła jeden metr, ale wystąpiło więcej "ogólnych" przypadków. Jej przekrój może być sześciokątny, trójkątny, owalny, rombowy, wklęsły. Waga broni wynosiła z reguły około 1,5 kg.
Ostrze miecza może mieć dale lub żebra. Skończyło się na trzonku, na którym zamontowano miecz z łukiem i osłoną. Strażnicy miecza uderzają w swoją łaskę, złożoność i różnorodność, z których niektóre mają urządzenia do chwytania ostrza wroga. Obecnie ta część miecza służy do klasyfikacji tej broni.
W rzeczywistości miecz bojowy był nieco lekkim mieczem z wąskim i elastycznym ostrzem, przeznaczonym raczej do wtrysku niż do cięcia. Należy również dodać, że przy projektowaniu tej broni wiele uwagi poświęca się ochronie ręki szermierza. Ewolucja miecza podążała ścieżką jego ulgi i stopniowej przemiany w broń wyłącznie przeszywającą. W późnych mieczach ostrza mogą być zupełnie nieobecne lub nie być ostrzone.
Klasyfikacja mieczy opiera się na wielkości ostrza broni, jej wadze, a także na cechach konstrukcyjnych rękojeści. Jeden z najbardziej znanych specjalistów w europejskiej broni krawędziowej, Evart Oukshott, dzieli miecze na trzy duże grupy:
- Ciężkie miecze bojowe (reitschwert - z niemieckiego "miecza jeźdźca"), które mogą być używane zarówno do dźgania, jak i siekania;
- Lżejszy miecz (espada ropera - z hiszpańskiego "miecza do odzieży"), który miał ostrza, ale ze względu na jego niewielki ciężar nie nadawał się do rąbania ciosów. Ten rodzaj broni był popularny w XVI wieku, później został wyrzucony przez lżejsze miecze;
- Trzeci rodzaj broni, który otrzymał angielską nazwę mały miecz ("mały miecz"). Takie miecze pojawiły się w połowie XVII wieku i odznaczały się lekkim, fasetowanym ostrzem o niewielkiej długości.
Historia miecza
Miecz jest kolejnym historycznym rozwinięciem miecza. To stwierdzenie absolutnie nie oznacza, że jest to lepsza broń niż dobry stary miecz, właśnie w momencie jego pojawienia się była bardziej odpowiednia dla zmienionych warunków wojennych. Miecz byłby bezużyteczny na średniowiecznych polach bitew, ale już w okresie renesansu okazał się bardzo skutecznym narzędziem walki.
Miecz można nazwać w tym samym wieku co broń palna. Co więcej, narodziny tej broni są związane z powszechnym użyciem karabinów i artylerii na europejskich polach bitew. Dzisiaj istnieje kilka hipotez dotyczących przyczyn tej broni.
Niektórzy autorzy uważają, że miecz pojawił się w odpowiedzi na dalszą poprawę zbroi płytowej, która stała się praktycznie niewrażliwa na rąbanie ciosów. Na przykład za pomocą cienkiego ostrza można było trafić wroga w ciężką zbroję, uderzając pchnięcia w ich artykulacje. Teoretycznie może wyglądać pięknie, ale w rzeczywistości wydaje się prawie niemożliwe. Tak zwana maksymiliańska zbroja miała stopień ochrony, który nie ustępował nowoczesnym kombinezonom do nurkowania głębinowego. Niezwykle problematyczne jest uderzenie wroga chronionego przez taką zbroję w prawdziwej walce.
Inna teoria wydaje się bardziej prawdopodobna, zgodnie z którą miecze wydawały się nie przebijać ciężkich zbroi, ale z powodu pojawienia się broni palnej ciężka zbroja stopniowo cofała się w przeszłość. Nie było sensu dźwigać na sobie niesamowitej ilości żelaza, jeśli nie mógł ochronić myśliwca przed latającym pociskiem. Ciężkie miecze późnego średniowiecza zostały dokładnie zaprojektowane, aby przebić się przez taką zbroję, po redukcji broni ochronnej stały się niepotrzebne. W tym momencie miecz rozpoczął swój triumfalny marsz.
Trzeba powiedzieć, że wczesny ciężki miecz nie różnił się zbytnio od średniowiecznego miecza, był nieco lżejszy i bardziej elegancki niż on. Nawet dodatkowe zabezpieczenie ręki szermierza można było znaleźć również w mieczach z wcześniejszego okresu. To prawda, że technika ogrodzenia, zaostrzona przy użyciu ciągu, doprowadziła do zmiany chwytu broni. Aby uzyskać większą sterowność, palec wskazujący leżał na krzyżu od góry i wymagał dodatkowej ochrony. Ponadto w tym samym czasie wyszło z użycia rękawice metalowe, które uniemożliwiły normalne użycie broni palnej. Stopniowo rękojeść miecza zmieniła się w tę złożoną strukturę, dzięki czemu można ją łatwo rozpoznać pośród innych ostrzy.
Uważa się, że pierwsze miecze pojawiły się w Hiszpanii około połowy XV wieku. Ta broń bardzo szybko stała się popularna wśród szlachty. Miecze były lżejsze od mieczy, więc były bardziej wygodne do noszenia na co dzień. Ta broń była bogato zdobiona, aby podkreślić status właściciela, ale jednocześnie absolutnie nie straciła swoich walecznych cech. Już w tym okresie nastąpił podział na miecze bojowe i cywilne. Pod koniec XV wieku ta ostatnia wersja nosiła własną nazwę espadas roperas, która przeszła na inne języki i nadała własną nazwę nowej broni - rapierowi.
Nawiasem mówiąc, termin "miecz" nie istnieje w większości europejskich języków. Ta broń nosiła (i nosiła) imię "miecz". W języku hiszpańskim, espada, po francusku - épée, po angielsku - miecz, a tylko Niemcy nadali mieczowi własne nazwisko - Degen. Co więcej, w języku niemieckim Degen oznacza także sztylet, który dał badaczom powód do przypuszczenia, że był on poprzednikiem miecza.
Miecz stopniowo rozprzestrzenił się na wszystkie rodzaje żołnierzy, ostatecznie zastępując miecz. Wiek XVIII można nazwać rozkwitem tej broni, po czym stopniowo zaczęto go wypędzać z wojska szerokimi mieczami i szabelami.
Cywilne miecze były lżejsze i już były bronią wojskową, często tylko ich punkt był zaostrzony. Pod koniec XVII wieku we Francji wszedł krótki miecz cywilny, który ze względu na swoją niewielką masę umożliwił wykonywanie ruchów wirtuoza za pomocą ostrza. Tak powstała francuska szkoła fechtunku. W tym czasie rapier i miecz stają się niemal nieodróżnialne od siebie i całkowicie tracą funkcję rąbania. Zmniejszenie masy miecza wynikało nie tylko ze zmniejszenia jej długości i szerokości, ale także z faktu, że ostrze stało się fasetowane. W ten sposób pojawił się lekki miecz cywilny, który przetrwał do początku XX wieku bez żadnych specjalnych zmian.
Najbardziej popularne były ostrza trójkątne, chociaż były próbki z sześcioma krawędziami. Początkowo ostrza były szerokie na rączce, uważa się, że ta część miecza miała na celu odparowanie ciosów wroga. Klasyczny wąski kształt miecza ostatecznie zyskał erę wojen napoleońskich. Można powiedzieć, że od tego momentu ewolucja miecza dobiegła końca.
Trzeba też powiedzieć, że lekki miecz cywilny stał się prototypem nowoczesnego rapiera sportowego, a główne techniki ogrodzenia sportowego opierają się na technikach francuskiej szkoły.
Cywilny miecz był niezwykle popularną bronią. Nosił go szlachta, burżuazja, wojsko w czasach pokoju, a nawet studenci. Noszenie za nich miecza było przywilejem, uczniowie zwykle otrzymywali miecze po ukończeniu szkoły, ale były wyjątki. Na przykład studenci Uniwersytetu Moskiewskiego otrzymali prawo do noszenia tej broni po wejściu na uniwersytet.
Niemieccy studenci nie tylko nosili miecze z przyjemnością, ale także lubili używać ich w pojedynkach. Co więcej, młodzi mężczyźni w Prusach byli niezwykle dumni z blizn otrzymanych w takich bitwach. Czasami były specjalnie wcierane z prochem, aby znak pozostał na całe życie.
W Rosji używali jednostek łuczniczych do wyposażania mieczy, ale ta broń się nie trzymała. Później zaczęto masowo używać go w częściach nowego systemu, a Piotr Wielki uzbroił całą rosyjską piechotę w miecze. Ale wtedy w szeregach miecz został zastąpiony półksiężycem. Miecz pozostawiono tylko korpusowi oficerskiemu i muszkieterom. Z założenia rosyjskie miecze nie różniły się od swoich zagranicznych odpowiedników.
W XIX wieku miecze w armii rosyjskiej tracą wartość broni wojskowej i są stopniowo zastępowane szabelami. Funkcjonariusze nadal jednak je wykonują, jako broń paradną. Aż do 1917 r. Miecz był bronią generałów i oficerów pułków kirasjerów spoza szeregów, a ponadto był noszony przez cywilnych urzędników jako element ceremonialnego stroju.
Szermierka
Pojawienie się miecza dało potężny impuls do rozwoju szermierki. Nie można powiedzieć, że przed tym zostały one przecięte mieczami, jak to było konieczne, ale to lekkość miecza umożliwiła znaczne powiększenie arsenału technik szermierczych. Uznane szkoły szermiercze pojawiły się bardzo szybko: włoski, hiszpański, francuski, niemiecki. Każdy z nich miał swoją własną charakterystykę.
Na przykład Niemcy przykładali dużą wagę do rąbania ciosów i używali ciężkiego pistoletu jako broni bocznej, z rączką uderzającą jak klub.
We włoskiej szkole szermierczej po raz pierwszy skupili się na przeszywaniu bitów z punktem. To we Włoszech narodziła się zasada "zabicia z punktem, a nie ostrzem". Dodatkowo specjalny sztylet - dagu był często używany jako dodatkowa broń w walce. Nawiasem mówiąc, uważa się, że pojedynki pojawiły się we Włoszech, zastępując średniowieczne rycerskie turnieje i pojedynki.
Francuska szkoła szermierska stworzyła lekki krótki miecz i dała światu podstawowe techniki radzenia sobie z nim. Że to jest podstawa nowoczesnego ogrodzenia sportowego.
W Anglii podczas walk często używano specjalnej tarczy, kastetów lub dagu.
Hiszpańska szkoła szermierki nosi nazwę Destreza, co można przetłumaczyć jako "prawdziwą sztukę" lub "umiejętność". Uczyła się nie tylko walczyć mieczami, ale także używać przedmiotów takich jak peleryna, dag i mała tarcza w bitwie. Hiszpanie zwracali uwagę nie tylko na umiejętności posługiwania się bronią, ale także na moralny rozwój wojownika, filozoficzne aspekty sztuki wojennej.
Czy istniejące ogrodzenia sportowe wyglądają jak prawdziwa walka na miecze? Istnieje ciekawe stwierdzenie, że gdyby współczesny mistrz szermierki sportowej wkroczył w przeszłość, z łatwością poradziłby sobie z dowolnym mistrzem renesansowego miecza. Czy tak jest?
Najważniejszą techniką współczesnych sportowców jest atak na lonży, który jest prawie całkowicie nieobecny w starożytnych włoskich i hiszpańskich szkołach szermierczych. Czy byłby jednak przydatny w prawdziwej walce?
Atak na lonży zmusza szermierza do rozciągnięcia postawy. W tej pozycji jest statyczny i trudno mu bronić się przed atakami wroga. W szermierce sportowej pojedynek zostaje przerwany po zastrzyku, co oczywiście nie jest możliwe w prawdziwej walce. W takim przypadku pojedynczy zastrzyk nie gwarantuje zwycięstwa nad wrogiem. W szermierce sportowej praktycznie nie ma obrony, bitwy odbywają się zgodnie z zasadą "pierwszy trafiony, zabrał punkt". W prawdziwej walce trzeba po prostu bronić się, gdyż nieudane wstrzyknięcie oznacza nie utratę punktów, ale ranę, a nawet śmierć.
A w arsenale historycznych szkół szermierki były nie tylko tarcze z ostrzem, ale także ruchy korpusu: ostre odskoki, wycofanie się z linii ataku, gwałtowne zmiany poziomu. W nowoczesnym ogrodzeniu odchodzenie od linii ataku jest metodą zakazaną.
Teraz spójrzmy na broń używaną przez współczesnych sportowców i porównajmy ją ze starymi mieczami. Nowoczesny miecz sportowy to elastyczny stalowy pręt o wadze 700-750 gramów, głównym zadaniem tej broni w walce jest osiągnięcie lekkiego dotknięcia ciała przeciwnika. Miecze dawnych mistrzów mogły ważyć do 1,5 kg, dzięki tej broni można było nie tylko kłuć, ale także siekać, pozbawiając wroga, na przykład, rąk.
Nawet stojaki do ogrodzeń opisane w starych podręcznikach są przeciwieństwem nowoczesnych.
Jest inny mit, wiąże się on z opozycją europejskich i wschodnich technik ogrodzenia. Tutaj mówią, że Japończycy są prawdziwymi wirtuozami posiadania zimnej broni, a Europejczycy pokonali rywali w walkach tylko kosztem siły fizycznej i wytrzymałości.
To nie do końca prawda. Rozwój japońskiej sztuki szermierczej można podzielić na dwa główne etapy: przed nadejściem epoki Edo i po niej. Wczesne okresy historii Ziemi Wschodzącego Słońca zostały zapamiętane przez prawie nieustanne wojny domowe, w których wojownicy walczyli na polu bitwy za pomocą długich mieczy tati i ciężkich zbroi. Technika szermierki była bardzo prosta i odpowiadała tej stosowanej w średniowiecznej Europie.
Po nadejściu epoki Edo dramatycznie się zmienia. Odrzuca ciężką zbroję i długie miecze. Nowa broń masowa staje się kataną, co prowadzi do pojawienia się nowej techniki ogrodzenia, złożonej i wyrafinowanej. Tutaj możesz narysować bezpośrednie analogie z Europą, gdzie miały miejsce podobne procesy: ciężki miecz bojowy został zastąpiony mieczem. To właśnie pojawienie się tej broni doprowadziło do pojawienia się na przykład bardzo skomplikowanych szkół szermierczych, takich jak na przykład hiszpańska Destreza. Sądząc po źródłach pisanych, które do nas dotarły, europejskie systemy ogrodzeń niewiele ustępują wschodnim. Chociaż, oczywiście, miał swoje własne cechy.
